Scheepsstakingen verantwoordelijk voor dalende populaties van bedreigde diersoorten
Dodelijke scheepsaanvallen op walvishaaien kunnen verantwoordelijk zijn voor een daling van de populatie van de bedreigde diersoort, zegt een nieuwe studie van Freya Womersley (gebaseerd op de Britse Marine Biological Association in Plymouth). Een internationaal team van meer dan 60 wetenschappers uit 18 landen werd samengebracht voor de studie, waarin een wereldwijde satelliet voor het haaienbewegingsproject bijna 350 walvishaaien volgde door ze te voorzien van elektronische tags, en hun posities in alle grote oceanen in ongekend detail in kaart te brengen.
Samen met internationale collega's zegt Womersley dat de bewegingen van walvishaaien vaak overlappen met die van grote schepen, zowel qua locatie als qua tijd, wat zou kunnen verklaren waarom het aantal van 's werelds grootste vissen daalt.
Bewegingen van 348 haaien en schepen groter dan 300 ton werden geanalyseerd. Uit de gegevens bleek dat haaien routinematig drukke scheepvaartroutes oversteken, bijna de helft van hun tijd in oppervlaktewateren op vergelijkbare diepten als schepen doorbrengen en ruimte gebruiken die overlapt met schepen.
"We ontdekten dat maar liefst 92 procent van de horizontale ruimte die wordt ingenomen door walvishaaien en bijna 50 procent van hun dieptelagen overlapt met de activiteiten van deze vloten", zegt Womersley (schrijvend in The Conversation met David Sims).
"Vervolgens ontwikkelden we ultramoderne modellen om het aanvaringsrisico binnen deze overlappende gebieden te identificeren en ontdekten dat de Golf van Mexico, de Arabische Golf en de Rode Zee het grootste risico vormden voor walvishaaien.
"Deze regio's zijn de thuisbasis van enkele van 's werelds drukste havens en zeepassages, en omdat onze geschatte risiconiveaus correleerden met bekende dodelijke botsingen hier, lijken ze enkele van de gevaarlijkste plekken ter wereld te zijn voor walvishaaien om te bewonen.
“Binnen risicogebieden kruisten walvishaaien regelmatig de paden van schepen en passeerden ze dicht bij schepen die ongeveer 10 keer sneller reisden dan ze zwommen.
"Dit gaf de haaien heel weinig tijd om te reageren op een naderend schip, en deze ontmoetingen van dichtbij gebeuren misschien vaker dan we kunnen controleren, mogelijk eindigend in dodelijke aanvallen.
“Het is verontrustend dat de uitzendingen van walvishaaienmerken vaker eindigden in drukke scheepvaartroutes dan we hadden verwacht. Zelfs nadat we rekening hadden gehouden met de willekeurige technische storingen van zenders, ontdekten we dat 24 procent van de tags stopte met verzenden in drukke scheepvaartroutes, hoogstwaarschijnlijk omdat walvishaaien dodelijk werden getroffen en naar de oceaanbodem zonken.
"Misschien hebben we zelfs geregistreerde walvishaaien die stierven door botsingen. Sommige tags registreren zowel diepte als locatie en toonden hoe haaien zich in scheepvaartroutes begaven, maar vervolgens langzaam naar de zeebodem zonken, honderden meters lager – het rokende wapen voor een dodelijke scheepsaanval.”
De schattingen van het aanvaringsrisico kwamen overeen met regionale rapporten over sterfgevallen door haaien door aanvaringen van schepen, en de laatste locaties van waarschijnlijk dode haaien die tracking-tags droegen die niet meer werden verzonden, vielen samen met drukke routes.
De bevindingen geven aan dat niet-gedetecteerde of niet-geregistreerde scheepsaanvallen verantwoordelijk kunnen zijn voor een aanzienlijk deel van de sterfgevallen door walvishaaien, wat mogelijk de bevolkingsafname verklaart ondanks bescherming tegen internationale handel en lage door visserij veroorzaakte sterfte.
De auteurs zeggen dat de bevindingen de noodzaak benadrukken van monitoring van aanvaringen, snelheidsregulering van schepen en gelokaliseerde instandhoudingsmaatregelen om de dreiging van dodelijke scheepsaanvallen op het zeeleven aan de oppervlakte te verminderen.
Hoofdafbeelding met dank aan Sofia Green.
