Het jacht van een Russische oligarch van $ 500 miljoen bevindt zich midden in de duurste echtscheiding van Groot-Brittannië

Volgens de New York Times heeft Luna een spa, een zwembad, twee helihavens en ruimte voor 18 gasten, dus ze zou meer op een drijvende luxe villa lijken dan op een jacht. Een bemanning van 50 personen houdt alle negen dekken in onberispelijke staat. De reddingsboten kosten $ 4 miljoen per stuk. Glanzende motoren propel het schip met een maximale snelheid van 22 knopen.

Maar voorlopig beweegt de Luna niet. Het ligt in een droogdok in Dubai, de meest bevochten prijs in wat wel de duurste echtscheiding van Groot-Brittannië wordt genoemd.
In december 2016 beval een rechter van het Hooggerechtshof Farkhad Akhmedov, een Russische miljardair die sinds de jaren '90 een huis in Engeland heeft, om het equivalent van $ 646 miljoen aan zijn ex-vrouw, Tatiana Akhmedova, te betalen. Hij weigerde, met het argument dat het paar meer dan tien jaar geleden in Rusland was gescheiden.

Al meer dan tien jaar parkeren Russische oligarchen hun families en een deel van hun vermogen in Engeland. Een deal werd geïmpliceerd: de oligarchen kregen een toevluchtsoord van de meedogenloze realiteit van het Rusland van het Poetin-tijdperk, en Groot-Brittannië kreeg een toestroom van zeer rijke mensen.

Nu leren sommige oligarchen dat het leven hier zijn eigen gevaren heeft. Dat geldt zelfs voor niet-ingezetenen zoals de heer Achmedov, die nooit Brits staatsburger is geworden. Omdat hij graag Britse belastinginners van zijn geld afhield, beperkte hij het aantal dagen dat hij in Engeland verbleef tot maximaal 180 per jaar. (Meer recentelijk werd het aantal teruggebracht tot 90 dagen.)

In januari verscheen hij op de "Poetin-lijst", een inventaris van zakelijke en politieke elites in Rusland, gepubliceerd door de regering-Trump. Zeven oligarchen – hoewel niet de heer Akhmedov – zijn sindsdien onderworpen aan sancties die hen ervan weerhouden zaken te doen in de Verenigde Staten.

Zelfs de Luna, het ultieme in high-end joyrides, is aangepast voor een man die op problemen anticipeert. Het heeft een raketdetectiesysteem, een anti-dronesysteem, kogelvrije ramen en bomvrije deuren.

Geen van deze kenmerken heeft de heer Achmedov echter afgeschermd van het Britse rechtssysteem, ondanks de uitputtende inspanningen van zijn juridische en boekhoudkundige team. Voordat het schip in het Midden-Oosten aankwam, had het een epische reis gemaakt, hoewel niet gemeten in zeemijlen.

Toen de negencijferige schikking in de geschiedenis van de echtscheidingsprocedure werd ingevoerd, begon de heer Achmedov met wat de rechter een "campagne" noemde om zijn activa te verbergen "in een web van offshore-bedrijven". Niets demonstreert de breedte en vindingrijkheid van dat web zoals de Luna. Vanaf november 2016 ging het jacht op een wervelwindreis, allemaal op papier, in een staaltje van activabescherming en financiële engineering dat zo gedetailleerd was dat de rechter het in een uitspraak van april schetste.

Aanvankelijk klonk de inbeslagname van het jacht in Dubai als een tegenslag voor de heer Achmedov. Vervolgens dienden hij en advocaten van het familiebedrijf dat technisch gezien eigenaar is van de Luna een claim in - nog steeds in behandeling - met het argument dat het lot van het jacht moet worden beslist door een lokale rechtbank in Dubai, met behulp van de islamitische wet, bekend als de sharia.

Juridische experts zeggen dat Achmedov heeft berekend dat zijn kansen om te winnen groter zijn in een sharia-rechtbank, vooral gezien het feit dat zijn ex-vrouw een christen is die ontrouw in hun huwelijk heeft erkend. Verhalen in Britse roddelbladen hebben de laatste tijd benadrukt dat de heer Achmedov een praktiserende moslim is.

Dat is nieuws voor mevrouw Achmedova. In haar allereerste interview, dat onlangs plaatsvond in het kantoor van een pr-bureau, zei ze dat ze haar ex-man nog nooit had zien knielen op een gebedskleed of naar een moskee ging, behalve op een toeristische plek.

'Blijkbaar omdat hij in Azerbeidzjan is geboren, is hij een moslim', zegt ze met grote ogen van ongeloof.

Mevr. Achmedova, een zonnige vrouw met een mild Russisch accent, droeg gescheurde spijkerbroeken, een partij koordarmbanden en een T-shirt met de tekst 'Vrij als een vlinder'. Ze zei dat ze terughoudend was om in het openbaar over haar scheiding te spreken, omdat alles eraan pijnlijk is, inclusief de recente berichtgeving in de media in Groot-Brittannië, die veel beschuldigingen van ontrouw door beide partijen heeft geuit.

Ze schrikt ook van de campagne van meneer Achmedov om haar ervan te weerhouden één cent van zijn fortuin van 1.4 miljard dollar op zak te krijgen, waarvan hij het grootste deel verdiende met de verkoop van zijn belang in een Siberisch energiebedrijf genaamd Northgas. In tegenstelling tot wat vaak wordt aangenomen, zei ze, heeft ze het geld nodig. Ze leeft van een forfaitair bedrag dat haar is verstrekt door Burford Capital, een financieringsbedrijf voor geschillen, dat helpt bij het financieren van de juridische inspanningen en een percentage van de resultaten ontvangt.

"Ik wil niet het slachtoffer spelen, omdat het niet mijn aard is", zei ze. "Maar ik moet mezelf verdedigen."

Mevr. Achmedova zei dat ze altijd al een minnelijke schikking had willen hebben, in alle stilte en voor veel minder dan haar werd toegekend. Ze praat nog steeds met liefde over de jaren die ze doorbracht met haar ex-man, die ze naar eigen zeggen in 1989 in Moskou ontmoette, toen ze 17 was. Hij was bijna twee keer zo oud als zij.

'Hij droeg een pak', zei ze. "Hij kwam op mij over als een zeer correcte heer."

De twee trouwden in 1993 en verhuisden naar Londen. Hij begon in de bonthandel en verkocht sable skins op de London Commodity Exchange. Later maakte hij de overstap naar de aardgassector en verkocht in 2012 zijn belang van 49 procent in Northgas voor een gerapporteerde $ 1.4 miljard.

In de loop der jaren verwierf hij een zomerhuis in het zuiden van Frankrijk, twee helikopters, oldtimers, beeldende kunst - van Rothko, Warhol en anderen - en een huis van $ 26 miljoen in een luxe provincie buiten Londen.

"We gingen van het vliegen met Aeroflot naar British Airways naar chartervluchten", zei mevrouw Akhmedova. Later vlogen ze met hun eigen privéjet van $ 50 miljoen.

In de jaren dat de heer Achmedov zijn rijkdom vergaarde, wisselde het paar regelmatig tussen vijandelijkheden en weelderige wapenstilstanden. Ze zei dat ze in 2013 voor de tweede keer een echtscheiding had aangevraagd - ze had de eerste petitie tien jaar eerder ingetrokken - toen een van de minnaars van haar ex-man bevallen was van een kind.

Toch probeerden ze een andere ontspanning. Datzelfde jaar kocht de heer Achmedov voor meer dan $ 500,000 aan sieraden voor zijn vrouw, betaalde vakantiekosten en gaf haar toegang tot zijn helikopters en creditcards, volgens de rechter die toezicht hield op de scheiding. In 2014 verwierf de heer Akhmedov de Luna, die hij kocht van Roman Abramovich, een vriend en mede-oligarch. (De heer Abramovich heeft de laatste tijd zijn eigen problemen met Groot-Brittannië gehad, omdat het land hard heeft opgetreden tegen een soort visum dat aan rijke investeerders wordt gegeven.)

"Het zou vier jaar duren om zo'n boot te bouwen", zei mevrouw Akhmedova, die hielp bij het regelen van de verkoop. “Dus we dachten, waarom vragen we het niet aan onze vriend? Hij heeft twee boten, laten we hem er een vragen.'

Helaas heeft de door haar man beloofde gedragsverandering niet plaatsgevonden, zei ze. En nogmaals, ze drong aan op echtscheiding.

In 2003 had dhr. Achmedov documenten overgelegd die beweerden aan te tonen dat het paar drie jaar eerder was gescheiden van een rechtbank in Moskou. In zijn versie van de gebeurtenissen, zoals uitgelegd door zijn woordvoerder, duurde het huwelijk slechts zeven en een half jaar en werd het ontbonden op grond van het overspel van mevrouw Achmedova. De daaropvolgende tijd samen — van 2000 tot 2014 — de cadeaus en vakanties? Dat was in het belang van de zonen van het paar.

"Om hen, als kinderen van gescheiden ouders, de best mogelijke ervaring van het gezinsleven te geven, vergezelde mijn cliënt zijn ex-vrouw en kinderen ook af en toe op 'familievakantie'", zei de woordvoerder, Ian Monk, in een e-mail.

In dit verhaal wordt mevrouw Achmedova geportretteerd als een opportunist, die in 2012 toesprong toen haar ex-man zijn betaaldag van een miljard dollar kreeg.

"Binnen een paar dagen nadat de rijkdom was gerealiseerd door de verkoop van Northgas door mijn cliënt, deed Tatiana haar eerste benadering voor een Engelse echtscheiding", schreef dhr. Monk. "Mijn cliënt zegt dat dit een tweede echtscheiding is."

Om dit punt te onderstrepen, weigerde de heer Achmedov deel te nemen aan de Britse echtscheidingszaak, hij verscheen niet voor de rechtbank en stuurde geen advocaat naar de procedure, die in november 2015 begon. Hij vertelde de media dat spanningen tussen Groot-Brittannië en Rusland hem ervan zouden weerhouden om een eerlijk proces en dat hij de zaak als politiek beschouwde, onderdeel van de Britse inspanningen om activa van welgestelde Russen in beslag te nemen.

Rechter Charles Haddon-Cave kwam tot verschillende conclusies. Hij oordeelde dat de Russische echtscheidingsdocumenten van 2000 "vervalst" waren. Overtuigd door de getuigenis van mevrouw Achmedova, concludeerde hij dat het paar tot 2013 "getrouwd was gebleven in alle betekenissen van het woord".

Twee dagen voor de start van het proces, in november 2016, namen advocaten en accountants het roer van de Luna over en schuifelden ze naar een handvol bedrijven die gecontroleerd werden door de heer Achmedov en zijn bondgenoten, op het eiland Man, Panama en Liechtenstein. Het kwam uiteindelijk terecht in een nieuw opgerichte familietrust genaamd Straight, die rechter Haddon-Cave in een uitspraak wrang beschreef als 'de antithese van zijn naam'.

"Naar mijn oordeel is het duidelijk dat Straight gewoon een ander 'cijfer' is", schreef hij, ontworpen door de heer Akhmedov "om handhaving te ontwijken."

Een paar maanden nadat de Luna in Dubai was aangekomen voor onderhoud, hebben de Dubai International Financial Centre Courts - die zaken doet in het Engels en de Engelse common law hanteert - het schip in beslag genomen.

Advocaten van de heer Akhmedov en Straight hebben sindsdien beroep aangetekend bij een entiteit in Dubai, het Joint Judicial Tribunal genaamd, een zevenkoppige commissie die in 2016 is opgericht en de bevoegdheid heeft verleend om te beslissen welke rechtbank bevoegd is voor een juridische procedure. De heer Akhmedov stelt dat zijn geschil een huwelijkskwestie is, die moet worden beslecht door een plaatselijke sharia-rechtbank. Hij is niet van plan om de scheiding opnieuw aan te vechten, zei zijn woordvoerder. Hij wil gewoon een vonnis waarin staat dat het Britse bevel om de eigendom van het jacht over te dragen niet kan worden uitgevoerd in Dubai.

Voorspellen hoe het tribunaal zal beslissen is niet eenvoudig, deels omdat het slechts een tiental beslissingen heeft genomen. Wat wel duidelijk is, is dat als mevrouw Achmedova zegeviert, ze een koper zal zoeken en het jacht zal verkopen. Het is even duidelijk dat de heer Achmedov deze zaak zal procederen totdat hij wint of het schip in verval raakt.

"Hij zou liever zien dat de Luna wegrotten in de hitte van Dubai," zei de heer Monk, "dan dat hij het aan Tatiana zou overhandigen."

Verhaal van David Segal voor de New York Times.